Historia Hiszpanii bez mitów - książka

Kup Historię Hiszpanii bez mitów w ramach przedsprzedaży!

Teoretycznie Hiszpania nie jest krajem wielkiego sukcesu, ale czy na pewno?  W latach 1950-1990 rozwijała się często szybciej niż Japonia, nie wspominając o Polsce w naszym najlepszym okresie. Chociaż kraj rządzony od 2018 roku przez Pedro Sancheza trapią problemy ekonomiczne i wysokie bezrobocie, to historia Hiszpanii jest jednak historią sukcesu. Hiszpania staje się znaczącym hubem energetycznym a język hiszpański staje się językiem numer dwa globu.

Od trzech lat widać także spore ożywienie ekonomiczne, dzięki umiejętnej polityce imigracyjnej i energetycznej. Hiszpania pozostaje starszym bratem i rzecznikiem wielu nacji południowoamerykańskich i doskonali się w tej roli łącznika między Ameryką i Europą. Madryt wyswobodził się z większości problemów nagromadzonych od czasów dyktatury generała Franco (autorytaryzm, klerykalizm) i pokazał jak najlepiej inwestować środki pozyskane z EWG/UE.

Hiszpanie dzielą się od ponad dwustu lat na społeczność liberalną (afrancesado) i konserwatywną (nacionalcatolico) z bardzo głębokim rowem pośrodku, tak jak my Polacy (oświecenie vs katolicyzm, frak vs kontusz). Jako kraj katolicki o bogatej historii, nieco większy i ludniejszy od polski (choć o znacznie czytelniejszym globalnie języku) Hiszpania może być dla Polaków znakomitym punktem odniesienia. 

Moglibyśmy się od niej wiele nauczyć; np. jak zerwać z autorytaryzmem (dyktatura generała Franco z lat 1937-1975) i stać się społeczeństwem nowoczesnym. Dość powiedzieć, że SEAT jakoś urządził się pod szyldem Volkswagena, podczas gdy FSO przepadł razem z Daewoo. Czerpanie wzorów utrudniają jednak takie fakty jak inny model dawnych elit szlacheckich, mocno odmienne położenie geograficzne  (Hiszpanię w sporym stopniu chronią Pireneje i morza, gdy Polska jest rozpaczliwie otwarta i nizinna) oraz fakt, że ich niedawna dyktatura była prawicowa, a nasza lewicowa. Dziś Hiszpania to także modelowy przykład zwycięstwa nad okrucieństwem i zachłannością kleru, co przeraża polskich ultra-katolików, chcących zamilczeć iberyjski przykład. Tym bardziej powinniśmy więc mu się przyjrzeć!

Nie zmienia to jednak faktu, że Polsce znacznie bardziej przydałoby się studiowanie hiszpańskich sukcesów i porażek, niż porównywanie się z takimi potęgami jak Niemcy, Francja czy USA, które stale czynimy popadając to w kłamliwą megalomanię to w słuszną depresję, gdy Hiszpania czeka na drugim końcu kontynentu na otwarte polskie umysły. Rozumiał to choćby Joachim Lelewel, pionier nowoczesnej historiografii polskiej i autor nowatorskiej pracy zatytułowanej:  „Historyczna paralela Hiszpanii z Polską” (1820).

Z tej książki dowiesz się:

• Dlaczego język kastylijski pochodzi z konserwatywnej łaciny, a np. francuski z wojskowo-nowoczesnej, co miało wpływ na miejsce Galii i Hiszpanii w Imperium Romanum.

• O powodach, dla których Franco czcił dziedzictwo Wizygotów.

• O tym jak średniowieczne kraje hiszpańskie stały się najnowocześniejszym krajem w Europie, dzięki przejęciu ziem poddanych przez wieki muzułmańskim ulepszeniom agrarnym.

• Dlaczego zjednoczenie Hiszpanii zapoczątkowane w 1469 roku było niemal wyłącznie owocem geniuszu i miłości Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda Aragońskiego.

• Dlaczego kilka tysięcy konkwistadorów zdołało podbić wielomilionowe imperia Azteków i Inków.

• O tym jak Hiszpania zamiast klękać przed papiestwem jak Polska zmusiła papieży do współpracy, stając niejako ponad nimi także w sprawach wiary czyli o tzw. hiszpańskiej drodze do nowoczesności.

• O tym dlaczego hiszpańskie imperium kolonialne było ostatnim imperium starego typu, podczas gdy nawet portugalskie, nie mówiąc już nawet o holenderskim i angielskim były czymś zupełnie innym oraz o tym czy imperium Hiszpanii było dziełem jedynie Hiszpanów.

• O tym dlaczego bardzo liczna szlachta Hiszpanii nie zaszkodziła tak bardzo jak Polsce.

• Dlaczego Hiszpania AD 1600 była przodująca w nawigacji i pedagogice, a jednocześnie zacofana w ekonomii i poddana ogłupiającemu nadzorowi upaństwowionej inkwizycji.

• O tym jak po 1659 roku Hiszpania wyciągała rękę do swych dawnych wrogów Holendrów (z którymi wojowała przez osiem dekad), wobec rosnącej przewagi Francji w Europie.

• O ulepszeniach wprowadzonych przez Burbonów w osiemnastowiecznej Hiszpanii, zwłaszcza zaś najbardziej oświeconego Karola III (1759-1788), twórcy Muzeum Prado, Banku Karola i wielu innych do dziś istniejących instytucji hiszpańskich.

• Dlaczego Napoleon niekoniecznie przysłużył się modernizacji Hiszpanii, choć udało mu się to w Niemczech i Włoszech.

• O tym, że polityczny chaos hiszpański XIX wieku wynikał z terrorystycznych działań sekty zwanej „karlistami” (dla których Hiszpania i inkwizycja to było to samo), oraz anarchistyczno-progresywnej radykalnej odpowiedzi na ów ultrakonserwatyzm.

• Czy dyktator Primo de Rivera wzorował się na Piłsudskim i dlaczego mówi się o nim liberalny dyktator.

• Na czym polegała niestabilność demokracji hiszpańskiej lat trzydziestych XX wieku i dlaczego Hiszpania wprowadziła prawo głosu dla kobiet przed Francją.

• Dlaczego Franco ostatecznie nie poparł zbrojnie Hitlera i Mussoliniego (jeśli nie liczyć słynnej Division Azul) i dlaczego Hiszpanie pogardzali rasistowskimi nazistami.

• O tym jak w latach pięćdziesiątych wolnorynkowcy z Opus Dei przekonali Franco do całkowitej zmiany polityki ekonomicznej.

• O tym jak Kościół stracił panowanie nad duszami wraz z upadkiem frankizmu i jak poparcie premiera Jose Marii Aznara wobec USA w interwencji irackiej (2003) wbrew woli społeczeństwa otworzyło drogę do bezprecedensowo progresywnych reform kolejnego premiera Zapatero.

• Dlaczego hiszpańskie kino jest dziś dużo bardziej lewicowe niż społeczeństwo.

• O tym jak Hiszpania podąża dziś zupełnie inną drogą niż USA czy Niemcy, a mimo to wydaje się że nie wychodzi na tym źle, a nawet wręcz przeciwnie.

Oraz wielu innych rzeczy!